ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΟΥ: Μιλάμε για τη Συμμετρία

Εισαγωγή

Μια ωραία ευκαιρία για να μιλήσουμε για τη συμμετρία... βασική έννοια των μαθηματικών και όχι μόνο (συμμετρία στη γλώσσα, συμμετρία στη μουσική και ούτω καθεξής) ήταν η κατασκευή "πεταλούδων" με αφορμή την κουβέντα μας για την άνοιξη. Σκεφτήκαμε, λοιπόν να φτιάξουμε πεταλούδες και να τις διακοσμήσουμε χρησιμοποιώντας μια κλασική τεχνική και αγαπημένη των νηπιαγωγών τις στάμπες με διπλωτική, ώστε το σχέδιο να βγει ίδιο και από τη μια και από την άλλη μεριά. Και με αφορμή αυτή την κατασκευή να εισάγουμε στα παιδιά και την έννοια της "συμμετρίας", την οποία δουλέψαμε και την επόμενη μέρα μέσα από την ιστορία της Μάγισσας Συμμετρίας, έτσι όπως αυτή προτείνεται στο περιοδικό Παράθυρο στην Εκπαίδευση (τεύχος 38 και τεύχος 39).

Δραστηριότητα 1η: Κατασκευή και διακόσμηση πεταλούδων με "συμμετρικά σχέδια".

Κόβουμε τις πεταλούδες μας στο περίγραμμα. Βρίσκουμε τρόπο να τις διπλώσουμε στη μέση, ώστε η μια άκρη της μιας πλευράς να εφάπτεται ακριβώς με την άλλη. Ανοίγουμε τις πεταλούδες μας και παρατηρούμε τη γραμμή που σχηματίστηκε στη μέση. Εξηγούμε στα παιδιά ότι αυτή η γραμμή, η τσάκιση που έγινε καθώς διπλώσαμε την πεταλούδα, χωρίζει την πεταλούδα σε δυο πλευρές, τη μια πλευρά και την άλλη, τη χωρίζει στα δυο. Αν διπλώσουμε πάλι στη μέση την πεταλούδα μας θα έχουμε "μισή" πεταλούδα και αν ανοίξουμε το χαρτί τότε η πεταλούδα μας γίνεται πάλι "ολόκληρη" (Γίνεται αναφορά και στις έννοιες "μισό" και "ολόκληρο"). Ανακοινώνουμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε τα δάχτυλα μας για να κάνουμε δαχτυλάκια με χρωματιστές τέμπερες (αποτυπώματα) για να στολίσουμε τα φτερά της πεταλούδας μας και να γίνει όμορφη και χρωματιστή.

Θέτουμε έπειτα τον προβληματισμό μας. Πώς θα χρωματίσουμε την πεταλούδα μας, ώστε τα φτερά της να έχουν τα ίδια σχέδια ακριβώς; Ότι σχέδιο έχει το ένα φτερό να έχει και το άλλο στο ίδιο ακριβώς σημείο; Μετά από συζήτηση τα παιδιά φωνάζουν: "Θα τη διπλώσουμε". Κάποια προφανώς έχουν ξαναδουλέψει αυτή την τεχνική, αλλά δε γνωρίζουν όλα ακριβώς τι πρέπει να κάνουν. Εξηγούμε σε όλους ότι θα κάνουμε αποτυπώματα στη μισή μόνο πλευρά και διπλώνοντας και πατώντας το χαρτί από πάνω τα σχέδια θα αποτυπωθούν τα ίδια και στην άλλη πλευρά δημιουργώντας φανταστικά πολύχρωμα αποτελέσματα.

Δραστηριότητα 2η: Πειράματα στο χαρτί για να πετύχουμε τη συμμετρία

Την επόμενη μέρα δώσαμε στα παιδιά λευκά χαρτιά και τέμπερες ώστε να δοκιμάσουν ελεύθερα να δημιουργήσουν τα δικά τους "συμμετρικά" σχέδια με όποιο τρόπο ήθελαν, χρησιμοποιώντας διάφορα σχέδια, χωρίς να τα κατευθύνουμε αυτή τη φορά σε κάτι συγκεκριμένο. Παρατηρήσαμε τα σχέδια που δημιουργήθηκαν για να βρούμε "ομοιότητες και διαφορές" και να δούμε εάν υπήρχε συμμετρία ή όχι.

Δραστηριότητα 2η: Η Μάγισσα Συμμετρία στο Νηπιαγωγείο μας

Συνοπτικά αναφέρουμε την πλοκή της ιστορίας στην οποία στηριχτήκαμε για να μιλήσουμε για τη συμμετρία στις επόμενες δραστηριότητες: "Μια φορά και έναν καιρό ζούσε σε ένα φοβερό κάστρο, όπου όλα ήταν συμμετρικά και τα πάντα ομοιόμορφα και συμμετρικά τοποθετημένα η Μάγισσα Συμμετρία. Είχε μια μανία με την τάξη και τη "Συμμετρία" και μισούσε φοβερά την ξαδέλφη της την "Αταξία". Εκεί που έκανε τον πρωινό της περίπατο στο Δάσος και τη γυμναστική της....να σου ξαφνικά ένας λαγός...Κοιτάζει....ξανακοιτάζει....φοράει και τα μαγικά της γυαλιά....αλλά τι να δει! Ο Λαγός ήταν μισός, ένα αυτί, ένα μάτι .....Η Μάγισσα τρόμαξε....νόμιζε ότι ήταν άρρωστη. Δίπλα....μισό δέντρο...κουνούσε τα φύλλα του. Παραπέρα....μισές πεταλούδες, λες και τις έκοψες στα δυο....πετούσαν τριγύρω στα λουλούδια που μόνο τα μισά μπορούσε να δει η Μάγισσα. Άρχισε να αναρωτιέται....Κάτι δεν πήγαινε καλά στο Δάσος και η Μάγισσα έπρεπε να βρει τη λύση. Πώς θα καταφέρει όλα αυτά να τα κάνει πάλι "ολόκληρα" και πώς θα πετύχει να είναι συμμετρικά; Θα τη βοηθήσει το Μαγικό Σκουπόξυλο; Θα τη βοηθήσουν τα παιδιά; (Η δραστηριότητα εμπλουτίστηκε και από εμάς και διαμορφώθηκε έτσι ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του προγράμματος, η βασική ιδέα όμως περιγράφεται στο περιοδικό "Παράθυρο στην Εκπαίδευση" τεύχος 38 και η συνέχεια στο τεύχος 39).

Τα παιδιά βοηθούν τη μάγισσα να ενώσει τα κομμάτια και να κάνει τα φύλλα στο δάσος ολόκληρα και να τα ενώσουν με τα συμμετρικά τους κομμάτια.

Δραστηριότητα 3η: Βοηθοί της κυρίας Συμμετρίας (φύλλο εργασίας)
Βοηθάμε την κυρία Συμμετρία στη δουλειά της προσπαθώντας να σχηματίσουμε και στο φύλλο εργασίας μας το μισό που λείπει από κάθε εικόνα (πεταλούδα, καρδιά, δέντρο, μήλο), ώστε να γίνουν ολόκληρα και συμμετρικά.

Δραστηριότητα 4η: Συμμετρία στον υπολογιστή (σχέδια συμμετρικά φτιάχνω τώρα μαγικά)
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση αυτή μπορείτε να παίξετε με τη συμμετρία με ένα online πρόγρμμα symmetry artist, όπως παίξαμε και εμείς στην τάξη χωρισμένοι σε ομάδες των δυο-τριών παιδιών.
Προτιμήστε αρχικά στην επιλογή "reflection" να είναι ο Υ -axis ενργοποιημένο, ώστε η γραμμή να φαίνεται κάθε (ο άξονας σύμφωνα με τον οποίο δημιουργείται η συμμετρία).

έπειται παίξτε και με τις υπόλοιπες επιλογές.

Τα παιδιά το διασκέδασαν και ενθουσιάστηκαν, δημιουργώντας σχέδια διάφορα στη μια πλευρά, τα οποία απεικονίζονταν ταυτόχρονα (καθρεφτικά και συμμετρικά και στην άλλη).